Στην Ορμύλια στα παλιότερα χρόνια, είχαν κάποια έθιμα για το καλωσόρισμα του νέου έτους. Σήμερα, ορισμένα από αυτά έχουν σταματήσει εντελώς, άλλα έχουν ατονήσει, ενώ κάποια εξακολουθούν να τηρούνται. Δύο από τα έθιμα που συνεχίζουν και σήμερα, είναι τα παρακάτω.
Τα κλικούδια
Παραμονή της πρωτοχρονιάς, οι γυναίκες στην Ορμύλια φτιάχνουν τα κλικούδια. Τα κλικούδια είναι κουλούρια σε σχήμα στρογγυλό, όπως αυτά της φωτογραφίας. Ο τρόπος παρασκευής τους είναι απλός.
Παίρνουμε την κατσαρόλα, βάζουμε χλιαρό νερό και ρίχνουμε μέσα το προζύμι ή τη μαγιά για να λιώσει. Το ανακατεύουμε έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένας πηχτός χυλός, το ονομαζόμενο κουρκούτ. Μόλις φουσκώσει το κουρκούτ, το βάζουμε σε μία λεκάνη, ρίχνουμε αλεύρι, κάνουμε μια γούρνα στη μέση και έπειτα ρίχνουμε αλάτι και ζάχαρη και το ζυμώνουμε μέχρι να γίνει μία ζύμη μαλακή κι ελαστική. Τη ζύμη αυτή την αφήνουμε να φουσκώσει και μετά παίρνουμε κομμάτια, τα πλάθουμε και τα δίνουμε στρόγγυλο σχήμα.
Το πρώτο όμως κλικούδ που θα κάνουμε θα πρέπει να είναι σε σχήμα οχτώ (8) για να το βάλουμε στο εικονοστάσι. Αφού τα πλάσουμε όλα, τα αφήνουμε να τσπώσν. Περιμένουμε δηλαδή να στεγνώσουν ελαφρώς. Έπειτα τα σφραγίζουμε με το σφραγίδ και τα τηγανίζουμε σε καυτό λάδι.
Το σφραγίδ, η μπροστινή όψη
Το σφραγίδ, η πίσω όψη
Όμως παλιότερα, έφτιαχναν κι ένα μεγάλο κλικ, περίπου όσο μία αγκαλιά, και το έβαζαν στο κέρατο από το καλύτερο-πιο δυνατό ζώο τους, το λεγόμενο γκιουσέμ. Συνήθως ήταν αγελάδα (γελάδ). Αυτό το έκαναν για να πάει καλά η χρονιά στα ζα (=ζώα).
Τέλος, τα μικρά παιδιά, όταν πήγαιναν την πρωτοχρονιά να πουν τα κάλαντα, είχαν δεμένο γύρω τους έναν σπάγκο, που τον έλεγαν αρπεδών,γιατί οι νοικοκυρές τους έδιναν κλικούδια, αντί για λεφτά που συνηθίζουν να δίνουν σήμερα. Στη συνέχεια, τα παιδάκια τα τοποθετούσαν όπως φαίνεται στην παρακάτω φωτογραφία.
Τα φύλλα της ελιάς στο ξωκλήσι του Αγίου Βασιλείου
Παραμονή πρωτοχρονιάς, οι Ορμυλιώτες πηγαίνουν στο ξωκλήσι του Αγίου Βασιλείου που βρίσκεται σε ένα δρομάκι λίγο μετά την είσοδο της Ορμύλιας.
Για να προσευχηθούν στον Άγιο Βασίλειο, κάνουν τρεις γύρους γύρω από το ξωκλήσι, κάνοντας τέσσερις φορές το σταυρό τους και μετάνοια, όσες είναι και οι πλευρές του ξωκλησιού (ανατολικά, δυτικά, βόρεια, νότια). Αφού ανάψουν το κερί και φιλήσουν την εικόνα, παίρνουν ένα κλωνάρι από τα κλαδιά ελιάς που υπάρχουν δίπλα στο ξωκλήσι.
Το κλωνάρι, το παίρνουν στο σπίτι τους, και αφού ονοματίσουν ένα ένα τα φύλλα με τα ονόματα των μελών της οικογένειας, τα ρίχνουν στα κάρβουνα. Αν το φύλλο αναπηδήσει έξω από τα κάρβουνα, τότε λένε πως θα πάει καλά η χρονιά γι’ αυτόν που το όνομά του το είχε πάρει το συγκεκριμένο φύλλο.
Και θα μου πείτε, τι γίνεται αν το φύλλο δεν αναπηδήσει; Αν και έλεγαν ότι κάποιο κακό θα συμβεί, ένας μπάρμπας συνήθιζε να δικαιολογείται χαριτολογώντας, λέγοντας πως δεν έβαλε καλά το φύλλο πάνω στα κάρβουνα!
*Να προσθέσω ότι παλιότερα, υπήρχε μία ιερή αιωνόβια ελιά δίπλα στα «Τσάμια» απ’ όπου έπαιρναν τα κλωνάρια.
Υ.Γ.: Κλείνοντας, να αναφέρω ότι υπάρχουν και άλλα δύο έθιμα που γίνονται ανήμερα της πρωτοχρονιάς. Στο πρώτο, οι γυναίκες βάζουν μία μεγάλη πέτρα μέσα στο σπίτι, για να «πετρώσει» το σπιτικό ενώ στο δεύτερο σπάνε ένα ρόδι στην είσοδο ή στην αυλή του σπιτιού, και όσο πιο πολύ ανοίγει το ρόδι, λένε ότι τόσο πιο καλά θα κυλήσει η χρονιά.
ξωκλήσι, κάνοντας τέσσερις φορές το σταυρό τους και μετάνοια, όσες είναι και οι πλευρές του ξωκλησιού (ανατολικά, δυτικά, βόρεια, νότια). Αφού ανάψουν το κερί και φιλήσουν την εικόνα, παίρνουν ένα κλωνάρι από τα κλαδιά ελιάς που υπάρχουν δίπλα στο ξωκλήσι.
ΣΑΜΑΤΑΣ ΣΤΗΝ ΟΡΜΥΛΙΑ 